TARİH.................. OSMANLILARDA ERMENİ AZINLIĞI

Os­man­lı Me­bus­lar Mec­li­si bün­ye­sin­de çe­şit­li mil­let­ler­den me­bus­la­rın bu­lun­ma­sı, ül­ke­de çok ile­ri se­vi­ye­de de­mok­ra­si­nin bu­lun­du­ğu­nun bir gös­ter­ge­si­dir. Hâl­bu­ki; İn­gil­te­re ve Fran­sa gi­bi ül­ke­le­rin par­la­men­to­la­rın­da İn­gi­liz ve Fran­sız­la­rın dı­şın­da­ki­le­re par­la­men­to­ya gir­me hak­kı ta­nın­maz­dı. Os­man­lı, azın­lık­la­ra seç­me ve se­çil­me hak­kı­nı ver­miş­tir. Fran­sa bu­gün bi­le azın­lık­la­rı yok say­mak­ta­dır.
Os­man­lı İm­pa­ra­tor­lu­ğu’nda 1876 Me­bus­lar Mec­li­si’nde 12, 1908 Me­bus­lar Mec­li­si’nde 11 Er­me­ni me­bu­su var­dı. Ay­rı­ca Er­me­ni­le­rden 22 ba­kan, 33 mil­let­ve­ki­li, 21 pa­şa, 7 bü­yü­kel­çi, 11 baş­kon­so­los ve 41 yük­sek me­mur va­rdı.
Os­man­lı eko­no­mi­si­ Rum, Er­me­ni ve Ya­hu­di­le­rden so­ru­lur­du. Azın­lık­la­ra her tür­lü hak­kı ve hoş­gö­rü­yü ta­nı­yan Os­man­lı ne ya­zık ki kar­şı­lı­ğı­nı ala­ma­mış­tır. Azın­lık­lar ve özel­lik­le de Er­me­ni­ler, ya­ban­cı­lar­la iş­bir­li­ği, Rus­la­ra ajan­lık ve Do­ğu Ana­do­lu’da sa­vun­ma­sız hal­ka sal­dı­rı­lar yap­mış­lar­dır. Ay­rı­ca azın­lık­lar, ulus­la­ra­ra­sı ant­laş­ma­lar­da İn­gil­te­re, Fran­sa ve Rus­ya’nın ya­nın­da yer al­ma ve dev­let eko­no­mi­si­nin çö­kü­şü­n-de de et­ki­li ol­muş­lar­dır.
Os­man­lı­lar­da Türk­le­rin sâhip ol­duk­la­rı si­ya­sî, di­nî, ik­ti­sa­dî ve sos­yal her tür­lü hak­kı el­de eden azın­lık­lar­dan bâzı­la­rı, dev­le­tin ku­yu­su­nu kaz­mak için mü­ca­de­le et­ti. Hat­ta, pa­di­şa­hı hal’ ede­cek ka­dar ile­ri git­miş­ler­di.
II. Ab­dül­ha­mid Hâ­nın tah­ttan in­di­ril­me­si ka­ra­rı­nın bil­di­ril­me­si için (275 ki­şi­lik) Mec­lis-i Me­bu­san­dan 4 mil­let­ve­ki­li gö­rev­len­di­ril­miş­ti. Bun­lar, Se­la­nik mil­let­ve­ki­li ve Mu­se­vî asıl­lı Ema­nu­el Ka­ra­su, Er­me­ni asıl­lı ve Hı­ris­ti­yan Se­na­tör Aram Efen­di, Ar­na­vut mil­let­ve­ki­li Esat Top­ta­nî Pa­şa ve Ko­ra­mi­ral Gür­cü Arif Hik­met Pa­şa idi.

TÜRKİYE GAZETESİ  13.03. 2006

GÜNÜN TARİHİ...........YAVUZ SULTAN SELİM HÂN

Os­man­lı sul­tan­la­rı­nın 9’un­cu­su ve İs­lâm hâ­lî­fe­le­ri­nin 74’ün­cü­sü­dür. Şeh­zâ­de­li­ğin­de, mü­kem­mel tah­sil ve ter­bi­ye gör­dü. Arap, Fars dil­le­riy­le yük­sek din ve fen ilim­le­ri­ni öğ­ren­di. As­ke­rî sevk ve idâ­re ile dev­let yö­ne­ti­ci­li­ği­ni öğ­ren­me­si için Trab­zon Vâ­li­li­ği­’ne gön­de­ril­di. Ba­ba­sı Sul­tan 2. Bâ­ye­zid Hânın taht­tan fe­râ­gat et­me­si üze­ri­ne 24 Nisan 1512’de tah­ta geç­­ti. Ta­ri­he geç­miş bir­çok za­fe­rin 8 yı­la na­sıl sığ­dı­ğı­nı, ta­rih­çi­ler hâ­len çö­ze­me­miş­ler­dir.