İmâm-ı A'zam Ebû Hanîfe'nin "rahmetullahi teâlâ aleyh" derslerinde yetişen büyük müctehiddir. Hicrî (135-189), milâdî (752-805) senelerinde Irak bölgesinde yaşamıştır. İmâm-ı A'zam, İmâm-ı Ebû Yûsüf, İmâm-ı Mâlik ve zamanının büyük âlimlerinden fıkh ve hadîs okumuştur. Varını yoğunu ilim yolunda sarf etmiştir.

Meclisinde başta İmâm-ı Şâfiî "rahmetullahi aleyh" olmak üzere, çok kıymetli talebeler yetişti. Güzel ahlâk sâhibi, edîb ve fakîh idi. Gecenin üçde birinde uyur, üçde birinde namaz kılar, üçde birinde de talebelerine ilim öğretirdi. İmâm-ı A'zamın fıkhını, bin kadar kitab yazarak nakleden ve yayan odur. Fıkh âlimlerinin ikinci tabakasından olup, mezhebde müctehiddir. Fetvâ verilirken, önce İmâm-ı A'zam'ın, sonra İmâm-ı Ebû Yûsüf'ün sözüne bakılır. Onlarda bulunmazsa, İmâm-ı Muhammed'in sözü ile amel olunur.

İmâm-ı Muhammed'in "rahmetullahi aleyh" eserleri, Hanefî Mezhebi fıkhını nakleden kaynaklardır. İmâm-ı A'zam'ın derslerinde hâlledilen meseleleri ve ondan duyduklarını kitaplara geçirmiştir. Yazdığı kitaplar, Zâhir-ür-rivâye kitapları ve Nevâdir kitapları olmak üzere iki kısma ayrılır. Zahir-ür-rivâye kitapları: Mebsût, Ziyâdât, Câmi-ül-kebîr, Câmi-us-sagîr, Siyer-ül kebîr, Siyer-üs-sagîr'dir. Nevâdir kitapları: Keysâniyyât, Hârûniyyât, Cürcâniyyât, Rûkiyyât ve Ziyâdet-üz-ziyâdât'tır.