İman, dünyada erişilebilecek en yüce mertebedir. Ondan daha yüksek bir mertebe yoktur. İman etmek kolay iş değil. Hatta Peygamber efendimiz; “Neden inanmıyorlar, bunlar ebedî yanacaklar.” diye göğsünü paralarcasına ibâdet ederdi. Mübârek ayakları şişene kadar namaz kılardı; “Yâ Rabbî! Hidayet ver!” diye yalvarırdı. Sonra şu mealde bir âyet-i kerîme geldi:

“Ey habibim! Sen göğsünü paralayacak gibi böyle kendini harap etme, çünkü hidayet benim elimde. Kimin mümin olacağını, kimin olmayacağını ben bilirim, bunun bir hikmeti vardır. Sen anlat, geç. Çünkü hidayete getirmek senin elinde değil, o benim elimdedir. Her şeyi sana verdim, ama onu vermedim. O benim bileceğim bir iştir.”

Hazret-i Ömer hilafeti zamanında Şam’a gidiyor. Bir devesi var, bir saat kölesi biniyor, bir saat kendisi biniyor. Tam Şam’a girecek, bütün halk sokaklara dökülmüş, halifeyi karşılayacaklar. Deveye binme sırası da kölede. Yanındakiler diyorlar ki:
“Efendim olmaz, bu millet alışmıştır, devenin üzerindekine itibar ederler, lütfen deveye siz binin!”

O zaman hazret-i Ömer şunları söylüyor:

“Biz âciz, çok zelil bir kavimdik. Çocuklarımızı diri diri toprağa gömerdik. Yani dünyanın en vahşi, en zelil kavmiydik. Allah bizi Müslüman yaparak en büyük şerefe kavuşturdu. Eğer hâlâ izzet ve şerefi deve üzerinde arayanlar varsa, işte deve orada. Ben Muhammed aleyhisselâmın ümmetiyim. Allaha iman ettim. Bu şeref bana yeter. Sıram gelmeden deveye binmem.”

1364 yılında Türkler, Rumeli’ye geçince Balkan milletlerinin tertip ettiği ilk Haçlı Ordusu ile Sırpsındığı’nda karşılaştılar. Düşman hakkında keşfe gönderilen Hacı İl Bey, düşman ordusunun içine sokmaya muvaffak olduğu casusları ile, düşmanın disiplinsiz olarak, geceleri kralların ve kumandanların çadırlarında toplanıp şarap ve eğlence ile vakit geçirdiklerini öğrenmişti. Gece baskını ile, haçlı askerleri, karanlıkta birbirlerini kırıp geçirdi. Bir kısmı da kurtuluşu firarda bulup kaçtı. Hacı İl Bey 10 000 kişi ile 40 000 kişilik düşmanı perişan etti.