HİKÂYE - GÜLİSTAN'DAN

Makedonya hükümdarı İskender’e sordular:

- Önceki hükümdarların hazineleri, varlıkları ve askerleri çok daha fazla olduğu hâlde, onlara böyle bir fetih nasip olmamıştı. Bu memleketleri ne ile aldın? Bunun sırrı nedir?

- Hangi memleketi aldımsa, halkını incitmedim ve büyüklerinin adını ancak iyilikle andım.
Baht, taht, emir, zafer madem ki gelip geçiyor, hepsi hiçtir. Geçmişlerin adını iyilikle yaşat ki, senin adın da iyilikle anılsın. İnsanların iyi bir isim bırakması, altın yaldızlı saray bırakmasından daha hayırlıdır.

***************

Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: “Dünyada, kalıcı değil, yolcu gibi yaşamalı! Öleceğini hiç unutmamalı!”.
İnsan, dünyada baki değildir. Dünya zevklerine daldıkça dertler, üzüntüler, güçlükler artar. İyilik eden her zaman kârlı çıkar.

Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

“İbâdetleri az olan bir kul, iyi huyu ile, kıyâmette yüksek derecelere kavuşur.”
“İbâdetlerin en kolayı ve çok faydalısı, az konuşmak ve iyi huylu olmaktır.”
“Bir kulun ibâdetleri çok olsa da, kötü huyu, onu Cehennemin dibine götürür. Bazan küfre götürür.”

***************

Yalnız yaşayan bir derviş, bir sahranın köşesinde oturuyordu. Yanından bir padişah geçti. Derviş, başını kaldırıp hükümdara iltifat etmedi. Padişah da, saltanatın verdiği azamet dolayısıyla, öfkelendi. Vezir, dervişe dedi ki:

- Yeryüzünün padişahı yanından geçti. Niçin saygı göstermedin? Terbiyenin icabını neden yerine getirmedin?

- Padişaha söyle! Kim kendisinden nimet umuyorsa saygıyı ondan beklesin. Şunu da bilsin ki, padişahlar halkını korumak içindir; halk padişaha boyun eğmek için değil. Her ne kadar nimet, onun devlet kudretiyle elde edilirse de, padişah, fakirin koruyucusudur. Koyun, çoban için değildir. Fakat çoban, koyun içindir. Bir daha beni rahatsız etme!

Padişah, dervişin sözünü beğendi ve dedi ki:

- Benden bir şey iste!
- Bir daha beni rahatsız etmemenizi istiyorum.
- O hâlde bana öğüt ver!
- Şimdi elinde nimet varken düşün! Bu devlet de, saltanat da elden ele geçip gidecektir.