Kadın sahâbîlerden. Ümmü Hırâm Enes bin Mâlik’in “radıyallahü anh” teyzesidir. Resûlullah efendimizin de süt teyzesidir.

Peygamber efendimiz, İslâmiyeti anlatmaya başlayınca Müslüman oldu. Ara sıra evlerini de ziyâret eden Peygamber efendimiz bir ziyâretinde evinde uyumuştu. Gülerek uyandı. Ümmü Hırâm sordu;

- Yâ Resûlallah! Niçin güldünüz?
- Yâ Ümmü Hırâm! Ümmetimden bir kısmını gemilere binip, kâfirlere gâzaya gider gördüm.
- Yâ Resûlallah! Duâ et de ben de onlardan olayım.
- Yâ Rabbî! Bunu da onlardan eyle!”

Hazret-i Osman zamânında Hazret-i Muâviye’nin emrinde Kıbrıs Adası’na giden deniz seferine kocasıyle birlikte gönüllü olarak katılan Ümmü Hırâm radıyallahü anhâ, 86 yaşında bu zahmetli yolculuğa katlanarak Kıbrıs Adası’na geçti. Rumlarla şiddetli çarpışmalar oldu. Rum donanması İstanbul’a kaçtı. İslâm askeri bir çıkarma hareketiyle iç kısımlara daldılar. Ümmü Hırâm genç askerleri gayrete getirmeye çalıştı. Larnaka yakınlarında atının ayağının sürçmesiyle düşerek 647’de Kıbrıs’ta şehid oldu. İslâm ordusu da zafere ulaştı. Ümmü Hirâm’ın kabri Larnaka’nın Tuz Gölü kıyısındadır. Osmanlılar Kıbrıs Adası’nı 1570’de fethedince, Ümmü Hırâm’ın kabrini îmâr ettiler. Hala Sultan adını verip, kabri üzerine bir türbe, yanına bir dergâh ve câmi yaptırdılar.

Osmanlılar zamânında ve sonrasında gemiler Hala Sultan türbesi istikâmetinde geçerler, toplarını çevirirler ve mübârek makâmı ziyâret maksadıyle selâmlarlardı. Şimdi Rum kesiminde kalan kabrini, müslümanlara, senede bir defâ ziyâret izni verilmeye başlandı.

Kıbrıs, Dâmât Piyâle Paşa komutasındaki Türk donanmasıyle, Vezir Lala Mustafa Paşa komutasındaki Türk Ordusu, 2 Temmuz 1570’de Kıbrıs’a çıkarak fethe başlamış 1571’de, Sultan II. Selîm Hân zamanında fethedilmiştir. 1571’den 1878’e kadar da Türk idâresinde kalmıştı. Daha sonra, geçici olarak İngiltere’ye bırakılan Kıbrıs Adası’nda, 1959’da bağımsız bir hükümet kurulmuştur. 1974’ten sonra adada iki ayrı devlet kurulmuştur.

Kıbrıs Fâtihi olarak târihe geçen Lala Mustafa Paşa’nın kabri, İstanbul’da Eyüb Sultan Câmii avlusundadır.