GÜNÜN TARİHİ ................... MARAŞ’IN KURTULUŞU (1)

Ma­raş, İs­tik­lâl Sa­va­şı’nda, din, va­tan ve na­mus mü­ca­de­le­si­ni kah­ra­man­ca ya­pan şe­hir­le­ri­miz­den­ bi­ri­dir.
Fran­sız iş­ga­lin­de­ki Ma­raş’ta, 30 Ekim 1919 Cu­ma gü­nü, Fran­sız as­ker­le­ri­nin ka­dın­la­ra sal­dır­dık­la­rı­nı gö­ren Süt­çü İmâm, ta­ban­ca­sı­na sa­rı­la­rak bir­ka­çı­nı ye­re ser­miş, di­ğer­le­ri de kaç­mış­lar­dı. Bu hâ­di­se­den son­ra Ma­raş, aya­ğa kalk­mış ve mü­ca­de­le alev­len­miş­ti. Bu mü­ca­de­le, 12 Şu­bat 1920’de Fran­sız­la­rın Ma­raş’tan sü­rül­me­si­ne ka­dar de­vam et­ti. TBMM 7 Şu­bat 1973’te Ma­raş’a “Kah­ra­man­lık” un­va­nı ver­di.

**************************************

30 Ekim 1918’de imzalanan Mondros Mütarekesine göre İtilaf Devletleri emniyetlerini tehdit edecek bir durum vaki olursa diledikleri yeri işgal edebileceklerdir. Bu maddenin ardına sığınıp stratejik ve ekonomik değeri olan bölgeleri işgale başlarlar. Maraş da bunlardan biridir.
İngilizler Maraş’ı işgâl ettikten sonra, Musul’daki petrol yataklarına konabilmek için Maraş, Antep ve Urfa’yı Fransa’ya bırakırlar. 30 Ekim günü de De Fontzine komutasında 1000 Fransız, 500 Cezayirli asker ile üniforma giymiş 400 Ermeni, Maraş’ı işgal eder. Ermeniler yine taşkınlık yapar; “Yaşasın Fransa! Kahrolsun Türkler!” diye bağırırlar.
O gün geçmek bilmez, halkın içini sıkıntı basar. İkindi üzeri bir grup Fransız askeri ve üniformalı Ermeni, Uzunoluk Hamamı’ndan çıkan kızcağızları sıkıştırır. “Burası artık Fransız müstemlekesi oldu. Başörtüsüyle gezemezsiniz, açılın da güzelliğinizi görelim.” diyerek yılışırlar. Mütecavizlerden biri, 15 yaşındaki Fatıma’nın peçesini asılır, garibim fenalık geçirir, oracığa yığılır. Çığlıkları duyan Maraşlılar koşar. Sütçü İmam hiç düşünmez, belinden tabancasını çıkarır, tetiğe basar. Fransızlar Sütçü İmam’ı ele geçiremez. O günden sonra Ermeni saldırıları artar.
Andrei, birkaç gün sonra Ermeni zenginlerinden Hırlakyanların onuruna verdikleri ziyafete katılır. Müstakbel Ermenistan Prensesi Helena’yı dansa davet eder. Kız “Üzgünüm mösyö” der, “Kalesinde Türk Bayrağı dalgalanan bir memlekette Fransızların hâkim olduğunu nasıl düşünebiliyorsunuz?” Andrei kaledeki Türk Bayrağı’nın derhal indirilmesi emrini verir.                (Devamı yarın)